Spataderen (varices) zijn afwijkingen die veelvuldig voorkomen, meer bij vrouwen dan bij mannen. Bij spataderen kan je met recht spreken van een volksziekte. Onder spataderen wordt hier verstaan iedere abnormale verwijding van een ader:
In het algemeen wordt pas over spataderen gesproken wanneer aan de benen duidelijk zichtbare blauwe en verdikte of voelbare, wat kronkelig verlopende aderen aanwezig zijn. Al naar gelang de vorm en de grootte van deze abnormale aderen kunnen verschillende typen onderscheiden worden. In de loop van het leven krijgen steeds meer mensen in meer of mindere mate last van spataderen. Aderen zijn die bloedvaten die zorgen voor de terugstroom van het bloed naar het hart.

Daarnaast zijn er slagaderen; zij vervoeren het bloed van het hart naar de weefsels. Spataderen komen meestal aan de benen voor, maar in principe kunnen zij ook elders in het lichaam ontstaan (bijvoorbeeld aambeien bij de anus). Hier gaat het alleen om spataderen aan de benen.

Tips:

• Blijf niet te lang aan een stuk zitten of staan.
• Beweeg regelmatig: vooral lopen, fietsen, zwemmen en lichte beenoefeningen zijn goed.
• Vermijd hoge hakken (hierdoor worden de kuitspieren onvoldoende gebruikt).
• Draag speciale steunkousen die de spierpomp helpen (verkrijgbaar via de apotheek).
• Wanneer drukkousen niet voldoende helpen, kan de huisarts u verwijzen om echte compressiekousen te laten aanmeten.
• Door warmte zetten bloedvaten uit. Langdurig zonnebaden, ontharen met warme hars, saunabezoek en warme baden zijn daarom af te raden.
• Af en toe even gaan liggen of de benen hoog leggen, kan helpen.

Meer dan beginnende spataderen of last ervan?
Een betrouwbaar "technisch" onderzoek is nodig om op verantwoorde wijze vast te stellen of spataderen behandeld kunnen of moeten worden en waar deze behandeling dan uit zal moeten bestaan.

• Compressietherapie
  Dit is een behandeling waarbij door middel van uitwendige druk (bijvoorbeeld verband of elastische kousen) de bloedstroom zo veel mogelijk wordt bevorderd.
• Operatie of sclerocompressie ("dichtspuiten")
  Deze behandelingen zijn alleen zinvol als uit het onderzoek blijkt dat de bloedafvoer na een dergelijke ingreep zal verbeteren. Bij een operatie worden spataderen weggehaald of dichtgebonden. Bij het scleroseren (= dichtspuiten met een stof die de bloedvaatwand laat verkleven) verandert de spatader in een verlittekend strengetje, waardoor geen bloed meer kan stromen. Uit het voorafgegane onderzoek moet duidelijk zijn geworden dat dit geen nadelige gevolgen heeft voor de boedstroom. De andere bloedvaten nemen de functie over. In de meeste gevallen van vroeger doorgemaakte trombose zijn deze ingrepen weinig zinvol en leveren ze hoogstens een verbetering van korte duur op. Ernstige vormen van spataderen kunnen alleen met een operatie worden verholpen.
• Een combinatie van operatie en inspuiten
  In een aantal gevallen bestaat de beste behandeling uit het laten verrichten van een kleine operatie en hieropvolgend het inspuiten van de spataderen. Bij de operatie wordt de grootste druk van de spatader weggenomen, waardoor het inspuiten veel gemakkelijker wordt en de resultaten op de lange duur veel beter zijn. Na de behandeling is het noodzakelijk gedurende enkele weken een aangemeten elastische kous te dragen.
• Thermocoagulatie
  Bedoeld voor het verwijderen van teleangiectasiën (spataderen). Voor de behandeling van oppervlakkige spataderen, rode puntjes en coupersose is thermocoagulatie een zeer patiëntvriendelijke behandelwijze.Het principe van thermocoagulatie berust op het verwarmen van de ader, waardoor deze coaguleert en vervolgens door het lichaam wordt afgebroken.

Bron: Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie