Nieuws
'Beautiful': Op weg naar een nieuwe ik VT4 zorgt voor controverse met programma over plastische chirurgie Bron: De Tijd (België) (17-03-2004)

VT4 brengt vanaf vanavond 'Beautiful', een productie die grotendeels gebaseerd is op het Amerikaanse 'Extreme Makeover'. Tien afleveringen lang laten telkens twee Vlaamse vrouwen zich door een team van plastisch chirurgen, tandheelkundigen en stilisten omtoveren van een lelijk eendje tot een fiere zwaan. Het is al een tijd geleden dat een programma nog zoveel deining en controverse veroorzaakte vooraleer het zelfs nog maar een seconde op de buis te zien was. Critici hekelen al de 'sensatiezucht' van de programmamakers, maar daar zijn ze het bij VT4 hoegenaamd niet mee eens.

'Daar in de spiegel, dat ben ik niet meer, zo wil ik niet langer door het leven gaan.' Het klinkt dramatisch, maar toen VT4 enkele maanden geleden een oproep lanceerde naar kandidaten voor het nieuwe programma, werd de VT4-postbus letterlijk overstelpt. Meer dan 3.000 Vlamingen, van wie 90 procent vrouwen, boden zich aan voor een grondige fysieke metamorfose. Na een diepgaande selectie, waarvoor de kandidaten ook bij een psycholoog langs moesten, werden twintig vrouwen geselecteerd. Zij nemen voor enkele weken afscheid van hun familie en ondergaan verschillende heelkundige ingrepen, van borstvergrotingen over facelifts tot tandcorrecties. Na een revalidatieperiode van enkele weken, waarbij een team van stilisten en een mentale coach hen bijstaat, worden ze dan opnieuw voorgesteld aan de stomverbaasde familieleden.

'Wie de Amerikaanse versie van het programma gezien heeft, staat wellicht klaar om ons neer te sabelen. Nochtans hebben we er bewust over gewaakt niet de sensatietoer op te gaan', klinkt het bij VT4. 'We hopen met dit programma in eerste instantie aan te tonen hoe belangrijk en determinerend het uiterlijk voor mensen kan zijn. Als we ook nog taboes kunnen doorbreken, dan is dat mooi meegenomen, maar het inhoudelijke primeert. Nogal wat mensen aarzelen al jaren om die laatste stap naar een plastisch chirurg te doen, dit programma kan hen misschien over die drempel helpen.'

Ook Jan Seghers van De Televisiefabriek, het productiehuis dat 'Beautiful' inblikte, beseft dat hij zich op glad ijs waagt. Maar volgens hem brengt het programma vooral verhalen die zo uit het dagelijkse leven geplukt zijn. 'Bij de opiniemakers mag dan nog een taboe rusten op esthetische plastische chirurgie, na het maken van deze reeks ben ik ervan overtuigd dat dat bij grote lagen van de bevolking lang niet meer het geval is. We stonden stomverbaasd van de enorme respons die we op onze oproep naar kandidaten gekregen hebben. Wie sommige brieven leest, is meteen gewonnen voor dit programma.'

Mentale begeleiding

'Bij onze selectie hebben we erover gewaakt geen mensen uit te kiezen van wie het verwachtingspatroon te hoog lag. We waren in de eerste plaats op zoek naar mensen die duidelijk gebukt gingen onder hun uiterlijk, maar van wie we tegelijk ook vrij zeker waren dat ze op langere termijn met hun ingrijpende fysieke verandering konden omgaan. Babes die nog grotere borsten wilden of voor een zoveelste facelift in aanmerking meenden te komen, vlogen er resoluut uit. Daarnaast hebben we ook veel nadruk gelegd op de mentale begeleiding van de kandidaten. In die zin verschilt de Vlaamse versie duidelijk van het Amerikaanse origineel. Het resultaat, de voor en na zeg maar, speelt een grote rol in het programma, maar daarnaast hebben we telkens ook een verhaal te vertellen. Neem nu Lydia en Bieke, de twee vrouwen die in de eerste aflevering aan bod komen. Lydia heeft na een jarenlange strijd eindelijk een woekerende kanker overwonnen, maar de ziekte heeft haar mentaal en fysiek gesloopt. Bieke wordt de helft van de tijd als een man aangesproken wegens haar uiterlijk en weinig vrouwelijke vormen. Zulke dingen vreten mensen aan. Ook dat komt in het programma ruimschoots aan bod.'

Spektakelgeneeskunde

Dat 'Beautiful' inspeelt op een almaar sterker wordende popularisering van esthetische plastische chirurgie bevestigt ook Frank Plovier. Als gerenommeerd plastisch chirurg voert hij wekelijks een tiental ingrepen uit, meestal van esthetische aard. 'De drempel om over te gaan tot plastische chirurgie is de voorbije drie jaar in ons land opvallend verlaagd, met een forse stijging van het aantal ingrepen als gevolg. We leven nu eenmaal in een maatschappij waarin het belangrijk is er jong en dynamisch uit te zien. Mensen aanvaarden niet langer dat ze verouderen. Ze beseffen dat de meest opvallende sporen van veroudering kunnen worden weggewerkt. Bovendien zijn de technieken er de voorbije jaren ook fel op verbeterd en zijn ook de prijzen voor esthetische ingrepen sterk gedemocratiseerd.'

Wat vandaag dan de meest populaire ingrepen zijn? 'Borstvergrotingen scoren heel hoog. Dat hangt samen met het maatschappijbeeld van vandaag, waarin grote borsten weer helemaal in zijn. Ook aangezichtschirurgie, zoals ooglidcorrecties of rimpelopvulling, is sterk in trek. Toch denk ik niet meteen dat we daar afglijden naar extreme Amerikaanse toestanden, gelukkig maar.'

In een adem waarschuwt Plovier ook voor het wat karikaturale en sensatiegerichte beeld dat de media ophangen van esthetische chirurgie en waar ook het Amerikaanse 'Extreme Makeover' zich volgens hem aan bezondigde. 'Op zich ben ik niet gekant tegen zulke programma's. Op voorwaarde dan wel dat ze geen medium bieden aan de spektakelgeneeskunde, maar integendeel een neutrale kijk geven op ons vak en wetenschappelijk voldoende onderbouwd zijn. De vertrouwensrelatie tussen de patient en de chirurg moet voor mij centraal blijven staan.'

'Vergis je niet: mensen die een dergelijke ingreep willen laten uitvoeren, zijn doorgaans evenwichtig en hebben niets marginaals. Vaak zitten ze al jarenlang met complexen opgezadeld en doen ze pas de stap naar een plastische chirurg nadat ze zich grondig geinformeerd hebben. We stellen ook vast dat die ingrepen achteraf vaak een grote weerslag hebben op de gemoedsgesteldheid van de patienten: ze voelen zich meestal stukken zelfzekerder en, letterlijk en figuurlijk, veel beter in hun vel.'

Voor de prijs hoef je het, zeker in ons land, niet meer te laten, beweert Plovier. 'Het blijft natuurlijk een heelkundige ingreep waarvoor het ziekenfonds meestal niet bijdraagt, maar in vergelijking met onze buurlanden zijn de tarieven hier democratisch te noemen. Een borstvergroting kost gemiddeld 3.000 euro, terwijl je daar in Frankrijk of Nederland vaak minstens 50 procent meer voor moet ophoesten. Dat is vooral een kwestie van vraag en aanbod: ons land telt proportioneel gezien relatief veel plastische chirurgen, zodat de concurrentie voluit gaat spelen.'

Filip MICHIELS

Beautiful, vanavond om 20u25 op VT4